VII okreg cmentarny - dąbrowa tarnowska

 CMENTARZE

Archiwum VII okręgu

Jest jednym z najmniejszych Okręgów pod względem ilości cmentarzy jak i powierzchni, położony w obrębie płaskiej doliny Wisły i dolnego biegu Dunajca, obejmuje cmentarze powstałe na skutek walk w 1915 roku po przełamaniu frontu rosyjskiego na linii dolnego biegu Dunajca - na lewym skrzydle ofensywy majowej wojsk sprzymierzonych opartym o linię Wisły. W tym Okręgu znajduje się 15 cmentarzy o numeracji 207, 208, 244-253 i 256-257. Ze względu na trudności transportowe do budowy cmentarzy nie wykorzystano kamienia, tylko beton który posłużył do wykonania większości krzyży, ogrodzeń i innych elementów centralnych. Tylko na dwóch cmentarzach do budowy ogrodzeń posłużyło żelazo, a na dwóch innych wykorzystano drewno do budowy krzyża centralnego. Na większości cmentarzy znajdziemy piękne, kute żelazne krzyże projektu J. Watzala, pod którymi przeważnie widnieją tabliczki nagrobne wykonane z emaliowanej blachy cynkowej. Kierownikiem artystycznym i głównym projektantem był Johann Watzal, który zaprojektował większość cmentarzy w tym Okręgu. Innym twórcą był Emil Ladewig (współtwórca projektu cmentarza nr 90 w Gorlicach) który zaprojektował 2 cmentarze w tym Okręgu. Na dwóch cmentarzach pochowano po II wojnie światowej poległych w okolicych żołnierzy. 

Położenie cmentarzy

Lokalizacja cmentarzy na mapie, kliknij na punkt oznaczony symbolem by zobaczyć informacje o cmentarzu.

 

 

 

:: Cmentarz nr 251 Ujście Jezuickie

Kriegerfriedhof Nr.253 Żabno
Kreis VII Dąbrowa Tarnowska
Begraben:
77 Krieger der Russischen Armee
275 Krieger der Österreichisch-Ungarischen Armee. 
 
Entwerfer des Friedhofs: Johann Watzal, Emil Ladewig
Ehre den Gefallenen.

Położony w centrum wsi, tuż przy drodze do Opatowa, zaprojektowany został przez Johanna Watzala i Emila Ladewiga. Część ogrodzenia to betonowe słupki, połączone ze sobą poziomo pięcioma żelaznymi rurami. Z pozostały stron ogrodzony jest pełnym murem betonowym. W linii ogrodzenia północnego umieszczono symetrycznie dwa wejścia, zamknięte jednoskrzydłowymi żelaznymi furtkami ażurowymi z motywem krzyżyków "treflowych'. Pomnik centralny zaprojektowany najprawdopodobniej przez Emila Ladewiga wykonany jest w formie sarkofagu ustawionego na wysokim cokole i trzech ułożonych poprzecznie belkach, zakończonych motywem krzyży greckich. Na postumencie sarkofagu prawdopodobnie istniała inskrypcja: 

"KIEDY Z KRAWEGO POSIEWU UŚMIERCAJĄCEJ WOJNY, WZEJDZIE DLA WSTRZĄŚNIĘTEGO ŚWIATA STULECIE SZCZĘŚCIA".

Poległych w okresie od 3 do 6 maja 1915 r. żołnierzy pochowano w 23 grobach zbiorowych i 6 pojedynczych. Na cmentarzu spoczywa 275 żołnierzy austro-węgierskich, która większość z nich należała do 31.batalionu strzelców polowych składającego się przeważnie z Bośniaków - mahometan. Pozostali pochowani tutaj należeli m.in. do 16. Pułku Piechoty Landwehry (82% Polaków z okolic Krakowa i Wadowic) i 25. Pułku Landszturmu. Pochowani Rosjanie w liczbie 77 należeli przeważnie do 128. Starooskolskiego Pułku Piechoty.

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7

Zdjęciahttps://letheko.pl/

POCHOWANO TUTAJ *

 - 77 żołnierzy

AUSTRIA (AT) - 275 żołnierzy 

Wykaz żołnierzy pochowanych na cmentarzu nr: 251 Ujście Jezuickie.

 

:: Cmentarz nr 253 Żabno

Kriegerfriedhof Nr.253 Żabno
Kreis VII Dąbrowa Tarnowska
Begraben:
239 Krieger der Russischen Armee
3 Krieger der Österreichisch-Ungarischen Armee.
Entwerfer des Friedhofs: Johann Watzal.
Ehre den Gefallenen.

W najstarszej części cmentarza parafialnego w Żabnie po prawej stronie od alejki centralnej znajduje się kwatera wojenna zaprojektowana przez Johanna Watzala. Wchodzimy na nią przez wejście wykonane z dwóch niskich betonowych słupków, które są zamknięte żelaznymi wrotami zwieńczonymi dwuramiennym krzyżykiem. Po prawej stronie od wejścia znajduje się mogiła 10 polskich żołnierzy poległych we wrześniu 1939 roku (polegli znani z nazwiska - J.Gawron, A.Cieślarz, W.Kenik, T.?yszka, S.Manejczyk.), idąc dalej mijamy kwatery wydzielone od siebie betonowymi krawężnikami. Dochodzimy do pomnika centralnego, który został wbudowany w mur ogrodzenia cmentarza od strony północno wschodniej. Na pomniku umieszczona została duża kwadratowa tablica z inskrypcją w języku niemieckim, która głosi w tłumaczeniu - "WALCZĄCY ZA ŻYCIA - LEŻĄ PO ŚMIERCI POJEDNANI. OJCZYZNA OPŁAKUJE JEDNAKOWO ZWYCIĘZCÓW I POKONANYCH". W 15 grobach zbiorowych i 69 pojedynczych pochowano 3 żołnierzy austro-węgierskich i 239 żołnierzy rosyjskich poległych w okresie od grudnia 1914 r. do maja 1915 r. Przed pomnikiem centralnym, w osi bocznej kwatery ujęty w betonowe obramowanie znajduje się grób żołnierzy Armii Czerwonej z 1945 roku.

  • 1
  • 10
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9

POCHOWANO TUTAJ *

 - 239 żołnierzy (głównie z: 7. Rewalskiego pp., 13. Biełozerskiego pp, 20 Galickiego pp., 33. Jeleckiego pp, 38. Tobolskiego pp., 122. Tambowskiego pp. 125. Kurskiego pp., 126. Rylskiego pp.,155. Kubańskiego pp., 10. Niżnonowgorodskiego batalionu saperów, 21.Rowieńskiego batalionu saperów.)

AUSTRIA (AT) - 3 żołnierzy (wszyscy znani z nazwisk - m.in. huzarzy 5. pułku huzarów i 9. pułku huzarów honwedu.)

Wykaz żołnierzy pochowanych na cmentarzu nr: 253 Żabno.

 

:: Cmentarz nr 257 Biskupice Radłowskie - Zawodzie

Kriegerfriedhof Nr.257 Biskupice Radłowskie
Kreis VII Dąbrowa Tarnowska
Begraben:
206 Krieger der Russischen Armee
Entwerfer des Friedhofs: Johann Watzal.
Ehre den Gefallenen.

Cmentarz położony jest wsród łąk, w pobliżu wału przeciwpowodziowego na wschodnim brzegu Dunajca i zajmuje powierzchnię 866 m.kw. Ma kształt elipsy i został zaprojektowany przez Johanna Watzala, co ciekawe w całości jest on poświęcony "wrogiej" rosyjskiej armii. Otoczony betonowym murem, drzewami porośniętymi paprosią tworzy klimat starożytnego miejsca kultu. W wewnątrz obiektu znajdują się 4 mogiły masowe (nie spotykane na innych cmentarzach, niskie betonowe nagrobki z napisem "nieznani rosyjscy żołnierze") z czego 2 na środku tworzą "kurhan" (4 betonowe krzyże typu "rosyjskiego") oraz 4 groby w których pochowano 5 oficerów. Cmentarz został odnowiony w 2002 roku, jest w dość dobrym stanie i choć oddalony od zabudowań nie jest on zarośniety.

  • 1
  • 10
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9

POCHOWANO TUTAJ *

ROSJA (RU) - 206 żołnierzy.

 

:: Cmentarz nr 258 Biskupice Radłowskie - Zawodzie

Kriegerfriedhof Nr.258
Kreis VII Dąbrowa Tarnowska
Begraben:
425 Krieger der Österreichisch-Ungarischen Armee.
140 Krieger der Deutschen Armee
287 Krieger der Russischen Armee
Entwerfer des Friedhofs: Robert Motka.
Ehre den Gefallenen.

Cmentarz ten został zaprojektowany przez Robeta Motke na planie ośmioboku, znajduje się w przysiółku Zawodzie i jest jednym z największych cmentarzy w tym okręgu. Na przeciwległych bokach cmentarza umieszczone są niewielkie pomniki (z tabliczkami inskrypcyjnymi) połączone z betonowym murem otaczającym cmentarz. Pomnik główny cmentarza to ośmiokątny obelisk o wysokości ok. 11 metrów zakończony krzyżem, na którego podstawie znajdują się 2 tablice inskrypcyjne o treści:

"WSPÓŁNA NAM MYŚL I TĘSKNOTA, DO ŚMIERCI GNAŁO NAS ZWYCIĘSTWO"

oraz

"JAK JUTRZENKA ZWIASTUJE RANNE SŁOŃCE, TAK W DNIU ZWYCIĘSTWA NAPRZECIW PŁYNĄŁ Z RAN NASZYCH PURPUROWY POTOK KRWI."

Znajdują się na nim 30 mogił zbiorowych oraz 61 mogił pojedyńczych. Pochowani tutaj żołnierze należeli m.in. do 4 Cesarskiego Pułku Tyrolskich, 14 batalionu strzelców polowych rekrutującego żołnierzy z okręgu wojskowego Przemyśl, 20 pułku piechoty honwendu rekrutującego żołnierzy w okolicach miejscowości Nagry Kanizsa na Węgrzech, 219 i 220 pruskiego rezerwowego pułku piechoty oraz 25 Smoleńskiego. Cmentarz został odnowiony w latach 2002 - 2003 ze środków Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, położony jest przy drodze Żabno - Biskupice Radłowskie.

  • 1
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
  • 15
  • 16
  • 17
  • 18
  • 19
  • 2
  • 20
  • 21
  • 22
  • 23
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4

POCHOWANO TUTAJ *

AUSTRIA (AT) - 425 żołnierzy.

NIEMCY (D) - 140 żołnierzy. Pochowani żołnierze armii austro-węgierskiej i niemieckiej należeli do następujących jednostek wojskowych: KuKIR 80, TKJR 3, 4, FJB 14, FKR 12, HIR 4, PRIR 219, 229.

ROSJA (RU) - 287 żołnierzy.

 

 

Legenda

◊ - Data urodzenia.
† - Data śmierci.

Narodowość :

 - Polska (PL)

 - Austria (AT)

 - Rosja (RU)

 - Niemcy (D)

N - Nieznana narodowość.

POCHOWANO TUTAJ * - Dane pochodzącą z inskrypcji nagrobnych, notatek własnych oraz innych źródeł.