Naturalne ukształtowanie terenu Gór Sowich doskonale broniło dostępu do Śląska od strony południowej, jedynym dostępnym przejściem była przełęcz Srebnogórska. Nazwa położonego niżej miasta i przełęczy wzieła się od zalegających tutaj złóż srebra, które od XIV w. były wydobywane. W ciągu wojny trzydziestoletniej wykorzystały to w roku 1633 wojska cesarskie pod wodzą Albrechta Wallensteina i uderzyły na stacjonującą na Śląsku armię saską. W toku dalszych działań wojennych z przełęczy korzystały wojska szwedzkie i cesarskie, które wielokrotnie rabowały miasto. Znaczenie tego przejścia w Górach Sowich dostrzegł Fryderyk Wielki, po zajęciu Śląska przez Prusy. Prowadzący tędy szlak stanowił lukę w systemie obrony Śląska między twierdzą Świdnica a twierdzą Kłodzko, dlatego król pruski zadecydował o budowie fortyfikacji. Pierwszy projekt umocnień został stworzony przez Franciszka Pinto w roku 1763, lecz nie odpowiadał królewskim ambicjom i został odrzucony. W rok później Ludwig Regler przestawił bardziej rozległy plan który został zaakceptowany. Budowę fortyfikacji prowadzono w latach 1765 - 1777 (ze względu na trudne warunki terenowe prace były prowadzone metodami minerskimi a cegłę potrzebną do budowy wypalano polowymi metodami. Przy budowie corocznie pracowało ok. 4000 ludzi, niedobór murarzy został uzupełniony poprzez sprowadzenie z Czech ok. 600 rąk do pracy, nie zwracając uwagi na to, iż są oni poddanymi ówczesnego potencjalnego przeciwnika króla Prus - cesarza Austrii. Budowa umocnień pochłaniała olbrzymie sumy, czerpane z obłożonych specjalnym podatkiem mieszkańców Śląska, zwanym potocznie dopustem srebnogórskim.
Źródło: polska-org.pl
Pierwszym etapem było wybudowanie na wzniesieniu o wysokości 686 m. centralnej budowli, zwanej Donżonem. Był to największa wieżowa budowla kazamatowa w Europie, posiadająca 4 baszty o średnicy 60 m i wysokości 30 m. Ponieważ na północny - wschód od przełęczy znajdowało się górujące nad okolicą wzgórze, z którego można było obserwować i ostrzeliwać fortyfikacje, zdecydowano o otoczeniu donżonu systemem umocnień bastionowo - kleszczowych. Powstały tu skazamatowane: bateria Chochoł Wielki (Grobe Strohhaube) i Reduta Rogowa. Z centrum twierdzy były połączone drogą krytą długości 1600 m., w połowie której wybudowany został fort Chochoł Mały (Kleine Strohhaube). Na wschód od Donżonu wzniesiono osłaniający go od strony miasta fort Wysoka Skała (Hohenstein), a na wzgórzu po południowej stronie prowadzącej przez przełęcz drugi fort - Ostróg (Spiltzberg). Między tymi fortami przy drodze wybudowano kompleks koszarowy, w którym przebywała część załogi w czasie pokoju. Garnizon liczył 3588 żołnierzy i 168 oficerów a na uzbrojeniu były 264 działa. W roku 1807 pod twierdzę podeszły wojska francuskie. Wobec odmowy poddania twierdzy, rozpoczęły one oblężenie które trwało od lutego do lipca 1807 roku, przerwano je dopiero na mocy postanowień pokoju w Tylży. W skutek oblężenia ucierpiała nie tylko twierdza lecz prawie całkowitemu zniszczeniu uległo miasto. Po skutecznej obronie miejsce to zaczęto nazywać Śląskim Giblartarem.
W następnych latach twierdza przestała odgrywać znaczącą rolę. Zaczęto rozważać jej skasowanie co ostatecznie uczyniono Najwyższym Rozkazem Gabinetowym we wrześniu 1867 roku. W dwanaście lat później opustoszałe budowle zostały wykorzystane jako tarcze strzelnicze dla nowych pocisków burzących, przez co część obiektów została w znacznym stopniu uszkodzona.
Pod koniec XIX wieku nastąpił początek turystycznego wykorzystania twierdzy, a prace restauracyjne prowadzono aż do roku 1939. Wybuch II wojny światowej przerwał prace. W grudniu 1939 roku na terenie fortu Ostróg powstał specjalny obóz karny dla polskich oficerów - Oflag VIII B. Więziono tutaj oficerów, którzy próbowali ucieczek z innych obozów, lub których uznano za szczególnie niebezpiecznych. Obóz rozszerzono na pozostałe forty. 6 maja 1940 roku z fortu Wysoka Skała uciekło trzech podporuczników: Felicjan Pawlak, Jan Gerstelem i Tadeusz Wesołowski, którzy przez Konstantynopol (skąd wysłali pocztówkę z pozdrowieniami adresowaną do Oflagu VIII B) dotarli na Bliski Wschód i przyłączyli się do Polskich Sił Zbrojnych.
Po II wojnie światowej większa część obiektów została opuszczona. W latach 60 - tych i 70 - tych zapoczątkowano działania mające na celu turystyczne zagospodarowanie twierdzy. We wrześniu 2002 roku nastąpiło w Srebnej Górze uroczyste otwarcie Fortecznego Parku Kulturowego, a na mocy Rozporządzenia Prezydenta RP z 14.04.2004 twierdza została uznana za pomnik historii.
HISTORIA TWIERDZY W SKRÓCIE
1763 - Decyzja o budowie twierdzy. Prace przygotowawcze.
1764 - Wycięto las na wzniesieniach przeznaczonych do ufortyfikowania.
1765 - Kierownictwo budowy obejmuje Regeler. Wytyczanie planu umocnień głównych twierdzy. Minowanie skał pod rowy Donjonu. Budowa cegielni i fundamentów dla pieców wapiennych.
1765-1768 - Wybudowano Donjon, rowowe kazamaty, sześć bastionów wieńca: Dolny, Kleszczowy, Górny, Nowowiejski, Miejski, Rawelin i Kawalier.
1768-1771 - Wybudowano forty rogowe z esplanadami, ukryte drogi, Fort Ostróg.
1770-1777 - Budowa frontu Wielkiego Chochoła (bateria kazamatowa, studnia, reduta), Średniego Chochoła i lunety na płn. stoku Małego Chochoła.
1772-1776 - Wybudowanie koszar w Górnym Mieście (przy przełęczy) z budynkami wartowniczymi i piekarnią.
1787-1796 - Wykonanie korekty systemu odprowadzania wody znad kazamat warowni.
1790 - Projekt otoczenia twierdzy srebnogórskiej wieńcem fortów o narysie rogowym na wzniesieniach, które mogły być wykorzystane do ataku na twierdzę ( nie zrealizowany).
1807 - Twierdza była oblegana przez armię Napoleona, która nacierała od zachodu na Wielki Chochół dla zdobycia pozycji do natarcia na rdzeń warowni. Po dobie przerwane z powodu zawieszenia broni poprzedzającego traktat pokojowy w Tylży.
1812 - Pogotowie bojowe w obawie przed wojskami francuskimi. Wykonano nowe stanowiska dla armat, zabezpieczono budynki obok dróg i mosty. Wycięto zadrzewienie przerwane w odległości 800 kroków od twierdzy. Kazamaty wyposażono w nowe drzwi i okna. Do oblężenia nie doszło.
1816-1817 - Rozbrojenie Twierdzy.
1830-1848 - W podziemiach twierdzy funkcjonowało więzienie polityczne.
1850 - Uzbrojenie twierdzy w obawie przed wojną przeciw Austrii i Rosji.
1851 IX - Powrót do stanu pokojowego.
1860 - Twierdza zostaje opuszczona (pozostawiona bez oddziału wartowniczego).
1869 - Twierdza była obiektem prób nowego moździerza oblężniczego (użyty w wojnie francusko - pruskiej w 1870 roku).
1860 - Twierdza zostaje opuszczona (pozostawiona bez oddziału wartowniczego).
1869- Twierdza była obiektem prób nowego moździerza oblężniczego (użyty w wojnie francusko - pruskiej w 1870 roku).
1879 - Fortyfikacje poddano ćwiczebnym próbom wysadzeń bawełną strzelniczą. Opuszczone budynki koszarowe na przełęczy adaptowano na fabrykę zegarów.
1901 - W Donjonie urządzono restaurację. 1913- Rozbudowano Fort Ostróg na dom młodzieżowy (później siedziba Hitlerjugend).
1926 - 1928 - Adaptowano Fort Rogowy II na sportowy dom wypoczynkowy dla policji krajowej.
1930 - Adaptowano Fort Rogowy I na sportowy dom wypoczynkowy dla wrocławskiego oddziału policji.
1934 - 35 - Wykonano prace konserwatorsko - zabezpieczające Donjonu.
15.XII.1939 - 15.XII.1941- W fortach Rogowym II i Ostrogu funkcjonował Oflag VIIIB (Straflager). Więziono tu 200 oficerów, polskich jeńców kampanii wrześniowej. Fort Ostróg uznany został przez Polaków za miejsce pamięci narodowej. Do historii przeszła brawurowa ucieczka 20 jeńców z fortu Hohenstein (Rogowo II) - 5 maja 1940 roku.
po 1945 - Kolejno - miejsce schronienia maruderów Wehrmachtu, okres stacjonowania wojsk radzieckich, następnie twierdza pozostawiona została pusta - bez gospodarza. 1961 - Twierdza została wpisana do rejestru zabytków pod nr rejestracyjnym 861.
1965 - 1984 - Obozowe akcje harcerskie na fortach: Ostrogu, Rogowym II, Donjonie, Bastionie Dolnym.
1986 - Oficjalne zamknięcie twierdzy dla ruchu turystycznego.
1991 - 1995 - Mieszka i działa na Forcie Rogowym II grupa entuzjastów starej fortyfikacji i kultur wieków minionych, prowadząc działalność edukacyjną dla dzieci i młodzieży. Grupa nie zdołała jeszcze uzyskać trwałego zapewnienia warunków prawnych użytkowania obiektu.
1991 - 1995 - Mieszka i działa na Forcie Rogowym II grupa entuzjastów starej fortyfikacji i kultur wieków minionych, prowadząc działalność edukacyjną dla dzieci i młodzieży. Grupa nie zdołała jeszcze uzyskać trwałego zapewnienia warunków prawnych użytkowania obiektu.
20.VI.2002 - W ramach ochrony dziedzictwa kulturowego teren Twierdzy oraz pozostałości po nieczynnej kolei zębatej zostały włączone do pierwszego utworzonego w Polsce Fortecznego Parku Kulturowego.
14.IV.2004 - Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej twierdza zyskała status pomnika historii.
